Mieszkańcy Kraju Kwitnącej Wiśni 14 lutego obchodzą Walentynki (jap. バレンタインデー, barentaindē). W tym dniu Japonki wręczają kolegom z pracy, szkoły, studiów czy swoim ukochanym słodkie podarunki. Własnoręcznie robione lub kupione, pięknie zapakowane czekoladki w Japonii są nieodłączną częścią święta zakochanych. Miesiąc później – 14 marca odbywa się Biały Dzień (jap. ホワイトデー Howaito dē; od ang. White Day). Wtedy mężczyźni mają szansę odwdzięczyć się za otrzymane prezenty.

Historia

Reklama Morozoff Ltd. (1936r.)
CC BY-SA 2.0, via Wikimedia Commons

Firmę Morozoff Limited (モロゾフ株式会社, Morozofu Kabushiki Gaisha) w 1931r. założył Fedor Dmitrievich Morozoff, biały emigrant z Rosji. Święto zakochanych wprowadził po raz pierwszy w 1936r. Morozoff Ltd. zamieścił reklamę w Japan Advertiser (publikacja skierowana do obcokrajowców) z hasłem: „Na walentynkę zrób prezent z Morozoff. Fantazyjne pudełko czekoladek”. Jednak dopiero po II wojnie światowej w latach 50. i 60. domy towarowe i inni producenci przyłapali się na tym, że Walentynki naprawdę stały się fenomenem narodowym.

W 1953r., Morozoff Ltd. promował rozdawanie czekoladek w kształcie serca. Inne japońskie firmy cukiernicze zainspirowały się tym wydarzeniem. W 1958r. w domu towarowym Isetan firma Mary Chocolate Company urządziła pierwszą wyprzedaż walentynkową.

Mary Chocolate uruchomił Kentaro Hara, który zajmował się wytwarzaniem słodyczy. W 1950 roku rozpoczął produkcję czekolady w małym warsztacie w Meguro-ku w Tokio. W 1958 roku Mary Chocolate opowiadała się za japońskim stylem walentynkowym „Podaruj czekoladę od kobiet dla mężczyzn”. Kolejne kampanie w latach 60. spopularyzowały ten zwyczaj.

Morozoff Ltd. zajmuje się produkcją ciastek i słodyczy z siedzibą w mieście Kobe. Koncern odniósł sukces i obecnie ma 952 restauracje oraz kawiarnie w całej Japonii. 

Giri choco – Czekoladowy obowiązek

Czekoladki na Walentynki
CC BY-SA 2.0, via Wikimedia Commons

Giri choco (義理チョコ), od „giri” („obowiązek”) i „choko”, („czekolada”) (dosł. czekolada obowiązkowa”). To niedrogie słodycze wręczane mężczyznom, których kobiety nie darzą  żadnym uczuciem. Otrzymują ją głównie współpracownicy, szefowie, czy znajomi z wdzięczności i uprzejmości. 

Sachiko Horiguchi z Temple University w Japonii zasugerowała, że zwyczaj giri choco pojawił się po raz pierwszy w latach 80. XX wieku. Pracujące kobiety były zobowiązane do rozdania czekolady swoim współpracownikom i szefom, ponieważ zarówno japońskie kultury korporacyjne, jak i kultura wręczania prezentów uznały za stosowne, aby ta wymiana miała miejsce.

Harumichi Yamada z Tokyo Keizai University stwierdził, że praktyka dawania czekolady pojawiła się, gdyż kobiety okazujące miłość mężczyznom uważano za haniebne, a cukiernie kapitalizowały słodycze, jako sposób na wyznawanie swojej miłości. Jednak wraz z poprawą statusu społecznego Japonek Walentynki uznano później za dzień, w którym kobiety wręczają mężczyznom słodkie upominki i stąd wyłonił się zwyczaj giri choco.

Inne rodzaje czekolady

Czekoladki
CC BY-SA 2.0, via Wikimedia Commons

Poza giri choco występują różne odmiany czekolady.

Honmei choco (本命チョコ, dosł. „prawdziwa czekolada”, „czekolada z prawdziwym uczuciem”). Japonki obdarowują mężczyzn wysokiej jakości drogą czekoladą, których darzą szczególnym uczuciem. Zazwyczaj robiona własnoręcznie jest przeznaczona dla mężów, chłopaków i pożądanych partnerów. 

Tomo choco (友チョコ, od „tomo” oznaczającego „przyjaciela”). Ten rodzaj czekolady przeznaczony głównie dla przyjaciół.

Jibun choco to specjalne czekoladki, podarowane dla siebie.

Biały Dzień

Biały Dzień
CC BY-SA 2.0, via Wikimedia Commons

Miesiąc później – 14 marca odbywa się Biały Dzień (jap. ホワイトデー Howaito dē; od ang. White Day). Według japońskiego obyczaju, w Walentynki to kobiety dają czekoladki mężczyznom. W Biały Dzień mężczyźni mają okazję odwdzięczyć się, dając prezenty płci żeńskiej.

Zwyczaj ten został zaproponowany w 1978 roku przez Ogólnokrajową Spółdzielnię Przemysłu Cukierniczego (jap. 全国飴菓子工業協同組合 Zenkoku Amegashi Kōgyō Kyōdōkumiai; skr. 全飴協 – zen’amekyō) jako „odpowiedź” na jednostronne obchody Walentynek, w których tylko kobiety wręczały podarunki. Początkowo za najlepszy prezent uważane były pianki, od których pochodzi pierwotna nazwa – Dzień Pianek (ang. Marshmallow Day). Później zmieniono ją na bieżącą. Obecnie zakres wręczanych upominków nie ogranicza się już wyłącznie do słodyczy i obejmuje również takie prezenty, jak: kwiaty, biżuteria, bielizna itd.

Cena uczuć

Japońskie cukiernie czekoladowe co roku realizują 70% swojej działalności podczas Walentynek. Na prezenty dla mężczyzn Japonki wydają od 3 do 15 tysięcy jenów.